مذاکره غیرمستقیم و چند نکته (نگاه)
حسین شریعتمداری
۱- همه نظام‌های حکومتی -بدون استثناء- مسائل محرمانه‌ای دارند که نمی‌توانند و نباید افشاء بشود. این نکته، بدیهی‌تر از آن است که نیازی به استدلال داشته باشد. نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران هم از این قاعده مستثنی نیست.
«شفافیت» که به حق از آن با عنوان یک ارزش یاد می‌شود نیز با ضرورت خودداری نظام از افشای برخی از مسائل که باید محرمانه بمانند، منافاتی نداشته و در تناقض نیست.
۲- از حضرت امام «رضوان‌الله تعالی‌علیه» به‌خاطر دارم که خطاب به جوانان حزب‌اللهی (با همین تعبیر) می‌فرمودند: از مسائلی سؤال نکنید که اگر مسئولان به آن پاسخ بدهند (بخوانید راز آن را فاش کنند) برای نظام آسیب جدی به دنبال خواهد داشت. (نقل به مضمون)
۳- رهبر معظم انقلاب در دیدار رمضانی دانشجویان با حضرت ایشان درباره مسئولان توصیه فرمودند که: «متّهم نکنید افراد (مسئولان) را، احتمال یک محاسبه درست را همیشه بدهید، که ممکن است پشت این تصمیم‌گیری یک محاسبه درستِ واقعی‌ای وجود داشته باشد... طرح سؤال و ابهام خوب است اما گاهی طرف، فرصت و امکان جواب دادن ندارد.»
۴- برتر از همه، در کلام خدا آمده است: « يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا
لَا تَسْأَلُوا عَنْ أَشْيَاءَ إِنْ تُبْدَ لَكُمْ تَسُؤْكُمْ... ای اهل ایمان از اموری سؤال نکنید که اگر فاش شود، شما را خوش نمی‌آید.» شاید موضوعی که
در این وجیزه دنبال می‌کنیم نیز یکی از مصادیق آن باشد.
۵- این روزها «مذاکره غیرمستقیم با آمریکا» که قرار است روز شنبه در عمان صورت بپذیرد، به یکی از اصلی‌ترین مسائل حساس و مهم پیش‌رو تبدیل شده است که این‌گونه نیز هست و باید باشد. حضرت آقا تاکید فرموده بودند که مذاکره با آمریکا «نه عاقلانه،
نه هوشمندانه و نه شرافتمندانه» است. بدیهی است که این دیدگاه
و نظر ایشان نمی‌تواند تغییر کرده باشد. چرا که اگر حضرت ایشان در دیدگاه خود تغییری داده بودند و مذاکره روز شنبه را با نظر خویش در تناقض می‌دیدند، به یقین، این تغییر نظر احتمالی و علت آن را مطرح می‌فرمودند. و اما؛
۶- «مذاکره غیرمستقیم با آمریکا» بیرون و خارج از اشراف و اطلاع حضرت آقا صورت نمی‌پذیرد. از این روی چنانچه با آن موافق نبودند، از انجام آن جلوگیری می‌فرمودند و بدیهی است که این موافقت -یا عدم مخالفت- با ابلاغ دستورالعمل درباره چند و چون مذاکره و ترسیم خطوط قرمز آن نیز همراه بوده است. و اما، این که دستورالعمل مورد اشاره و خطوط قرمز یاد شده از سوی تیم ایران رعایت بشود یا نه، موضوع دیگری است. به عنوان مثال، در مذاکرات هسته‌ای، خطوط قرمز مورد نظر حضرت آقا رعایت نشد و ترامپ
با خروج از برجام خواستار مذاکره برای گنجاندن توان موشکی و... ایران در برجام شده بود که رهبر معظم‌انقلاب به دولت وقت اجازه ندادند و نمونه‌های دیگری از همین دست...
۷- ممکن است این پرسش مطرح شود که وقتی رهبر معظم انقلاب
نسبت به مذاکرات قبلی خوشبین نبودند، چرا اجازه انجام آن را دادند؟ پاسخ آن است که حضرت ایشان با صدور مجوز مذاکره و نتیجه‌ای که به دنبال داشت، تابلوی غیرقابل اعتماد بودن آمریکا را بلند کرده و به همگان نشان دادند. تجربه‌ای کارساز که پیش روی همگان است.
۸- بعد از روی کار آمدن ترامپ، مدعیان اصلاحات که تا چند روز قبل از آن، ترامپ را دیوانه و خطرناک می‌دانستند به ناگاه -و مثل همیشه- به سوی آمریکا تغییر مسیر دادند و با کمک و هماهنگی مستقیم رسانه‌های غربی و عبری و عربی در این شیپور فریب دمیدند که راه‌حل همه مشکلات در مذاکره با آمریکاست! همزمان با پروپاگاندای گسترده پادوهای داخلی غرب، ترامپ نیز نامه‌ای ارسال کرده و خواستار مذاکره شد. دشمن از بیرون و پادوهای دشمن از درون، دوقطبی «بی‌اعتمادی به آمریکا که دشمن قسم‌خورده ایران است» و «اعتماد به آمریکا» را تحریف کرده و به دوقطبی «طرفداران رفع مشکلات از طریق مذاکره»! و «مخالفان رفع مشکلات از راه مذاکره»! تبدیل نموده و تبلیغ می‌کردند! و حال آن که به گفته حکیمانه و تجربه شده رهبر معظم انقلاب «مذاکره با این دولت آمریکا گره تحریم‌ها را کورتر خواهد کرد.»
۹- «مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا» از یک‌سو تحقیر آمریکا و ترامپ است که او را شایسته مذاکره مستقیم ندانسته‌ایم و از سوی دیگر، به قول آقای عراقچی، وزیر محترم امور خارجه کشورمان با هدف آزمودن آمریکا صورت می‌پذیرد. بنابراین اگر ترامپ
بر خواسته‌های باج‌خواهانه خود تاکید داشته باشد و به شرایط ایران تن ندهد، مذاکرات ادامه نخواهد یافت. نیم‌نگاهی به اظهارات این روزهای ترامپ و مقامات آمریکایی درباره مذاکرات غیرمستقیم به وضوح از عصبانیت ناشی از این تحقیر حکایت می‌کند... و البته شواهد موجود و تجربیات قبلی، این احتمال را قوت می‌بخشد که آمریکا بر همان خوی پلید خود باقی می‌ماند و به طور طبیعی، ایران نیز از شرایط خود دست نمی‌کشد.
همین جا باید گفت؛ دلشوره نیروهای انقلاب از هویت وابسته برخی مدعیان اصلاحات به آمریکاست که بارها تجربه شده و قابل انکار نیست... و این قصه سر دراز دارد که بیرون از محدوده این وجیزه است.
۱۰- این نکته نیز گفتنی است که ترامپ درباره حمله نظامی به ایران بلوف می‌زند و به‌خوبی می‌داند، همان‌گونه که مراکز و استراتژیست‌های آمریکایی بارها تاکید کرده‌اند، کمترین حماقتی در این عرصه با واکنش پشیمان‌کننده جمهوری اسلامی ایران رو‌به‌رو خواهد شد. آن‌هم در حالی که آمریکا به مراتب ضعیف‌تر از گذشته و ایران اسلامی بارها قوی‌تر از گذشته است.
۱۱- و اما، به نظر می‌رسد که نیروهای انقلاب باید روی سه محور تاکید و از مسئولان مذاکره‌کننده مطالبه جدی داشته باشند؛
اول: اصرار بر تحقق شرایط اعلام شده از سوی جمهوری اسلامی ایران.
دوم: تن ندادن به هیچ‌یک از خواسته‌های غیرقانونی
و باج‌خواهی‌های آمریکا.
سوم: درخواست اکید از مسئولان دست‌اندرکار برای خبررسانی بموقع که می‌تواند ماشین شایعه‌سازی و دروغ‌پراکنی حریف را از کار بیندازد.